Czy yerba mate jest zdrowa dla dzieci?
O tym, jak wiele właściwości pozytywnie wpływających na nasze organizmy ma napar z ostrokrzewu paragwajskiego nie trzeba nikogo przekonywać. Pytanie jednak brzmi: czy dzieci mogą pić yerbę tak jak dorośli? Od ilu lat jest yerba mate?
Spis treści:
- Zdrowe pobudzenie. Zawartość kofeiny w yerba mate
- Jak kofeina działa na ludzki organizm?
- Kultura picia yerba mate w Ameryce Południowej
- Czy yerba mate mogą pić dzieci?
Zdrowe pobudzenie. Zawartość kofeiny w yerba mate
Wywodząca się z Ameryki Południowej yerba mate ma wiele cennych dla organizmu ludzkiego właściwości. Zawiera wiele witamin i minerałów, które wpływają na poprawę odporności. Yerba mate jest doskonałym źródłem witamin z grupy A, B, C i innych. W jej składzie chemicznym znajdują się także minerały, takie jak wapń, fosfor, żelazo, chrom, mangan, cynk i potas. Napar z ostrokrzewu paragwajskiego obniża poziom cholesterolu, poprawia koncentrację i działa antyoksydacyjnie. Najważniejszą z właściwości, która przyczynia się do wzrostu popularności yerba mate, jest działanie pobudzające, które możliwe jest dzięki zawartości naturalnej kofeiny w napoju. Nie jest łatwo podać dokładną zawartość kofeiny w yerba mate, ponieważ wszystko zależy od sposobu i czasu parzenia, rodzaju i ilości użytego suszu oraz tego, ile razy yerba została zalana. Można określić, że ilość kofeiny zawartej w yerba mate waha się w granicach 70-360 miligramów na litr. Porównując, w litrze espresso znajduje się około 1700-2250 mg kofeiny, w litrze kawy parzonej - 380-650 mg, w napojach energetycznych około 320 mg, w herbacie - 280 mg, a w napojach gazowanych, takich jak cola - około 96-185 mg kofeiny. Podsumowując, yerba mate wypada mniej więcej pośrodku tego zestawienia. Nie zawiera tak dużo kofeiny jak kawa, ale też jest mocniejsza niż herbata czy napoje gazowane. Przede wszystkim, jest znacznie zdrowsza niż wszystkie wymienione napoje. Czy jednak yerba jest zdrowa dla dzieci? Czy dzieci mogą pić yerbę i nie zaszkodzi im?
Jak kofeina działa na ludzki organizm?
Zanim odpowiemy na pytanie czy kofeina jest zdrowa dla dzieci i w związku z tym, czy yerba jest zdrowa dla dzieci, zastanówmy się, jak substancja pobudzająca zawarta w yerbie, kawie, herbacie, energy drinkach i innych napojach wpływa na ludzki organizm. Kofeina zaliczana jest do środków psychoaktywnych, a konkretniej - stymulujących. Działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, przyspiesza pracę serca i rozszerza naczynia krwionośne. Zażywana w odpowiedniej dawce usuwa zmęczenie i senność, poprawia koncentrację i polepsza nastrój, zwiększa też wydolność fizyczną organizmu. Kofeina wykazuje działanie fizjologiczne, a jednocześnie nie ma żadnych właściwości odżywczych. Nadmierne jej spożycie może wywoływać skutki uboczne, takie jak: nadpobudliwość, bezsenność, ból żołądka czy głowy. Większość dorosłych ludzi może spożyć dziennie do 400 mg kofeiny, nie martwiąc się o skutki uboczne. Ilość ta odpowiada około 4 filiżankom kawy. Zwykle pijemy filiżankę kawy albo yerba mate rano, czasem po południu, żeby dodać sobie energii do pracy - wytężonego wysiłku fizycznego i umysłowego. Taka ilość kawy nam nie szkodzi. Jeśli chodzi o dzieci, to według powszechnej opinii, kofeina należy do substancji szkodliwych dla najmłodszych. Dzieci do 12. roku życia nie powinny spożywać większej ilości niż 2,5 mg kofeiny na 1 kg wagi. Nadmierna ilość kofeiny może wywołać u maluchów nagłe zmiany nastroju, rozdrażnienie i bezsenność. Nie da się jednak całkiem uniknąć kofeiny w ich diecie - jest przecież obecna w herbacie, ale też w czekoladzie czy kakao. Może nie są to niezbędne składniki w ich diecie, ale podawane od czasu do czasu z pewnością nie uchodzą za szkodliwe, mimo, że zawierają kofeinę.
Kultura picia yerba mate w Ameryce Południowej
Dla nas, mieszkańców Europy, yerba mate jest czymś stosunkowo nowym. Picie naparu z ostrokrzewu paragwajskiego jest trendem, pewną modą. W krajach Ameryki Południowej, skąd pochodzi yerba mate, jest ona wręcz wpisana w kulturę i tradycję. Nie jest tylko pobudzającym, zdrowym napojem, ale ma też znaczenie społeczne. Przykładowo w Argentynie spożywana jest w ponad 90 % gospodarstw domowych. Piją ją starsi i młodsi. Siłą rzeczy, maluchy widząc rodziców, którzy codziennie piją napój z ciekawie wyglądającego naczynka, przez rurkę o nietypowym kształcie, chcą tego spróbować. W krajach Ameryki Południowej, skąd wywodzi się yerba mate, dzieci piją napój od najmłodszych lat. Podawana maluchom yerba jest jednak zwykle bardzo słaba, mocno rozwodniona i jest to zazwyczaj któreś z kolei zalanie, w którym jest niewielka ilość kofeiny, albo nawet nie ma już jej wcale. Starszym dzieciom, nastolatkom picie yerba mate kojarzy się z dorosłością. Daje im to poczucie pewnego „prestiżu”. To trochę tak, jak u nas jest z piciem kawy - nastolatek, który zaczyna pić kawę czuje się już trochę bardziej dorosły.
Czy yerba mate mogą pić dzieci?
Spróbujmy wreszcie rozstrzygnąć - czy yerba mate jest zdrowa dla dzieci, czy najmłodsi mogą ją pić i od jakiego wieku można podawać yerbę dzieciom? Odpowiedź na te pytania nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać. Yerba sama w sobie, podana w niewielkiej ilości, nie powinna zaszkodzić, ale małe dzieci i tak zwykle są wulkanami energii, więc dodatkowe pobudzenie nie jest im potrzebne. Poza tym, bądźmy szczerzy - gorzki smak yerby prawdopodobnie nie będzie pasował małemu dziecku. Jeśli dziecko upiera się, że chce spróbować napoju, który popijają przez bombillę rodzice, to można mu podać raz na jakiś czas mocno rozcieńczoną yerbę lub taką, która przeszła już kilka zalań - nie będzie w niej wiele kofeiny. Dzieci w wieku nastoletnim często już sięgają po napoje, w których zawarta jest kofeina - zaczynając od Pepsi czy Coca-coli, które zawierają dużo cukru, a kończąc na niezdrowych napojach energetycznych, czyli popularnych energy drinkach, w których znajduje się szereg syntetycznych substancji. Wiadomo, tego typu napoje kuszą smakiem i kolorowymi opakowaniami, ale ich spożywanie może odbić się źle na zdrowiu dziecka. W takim wypadku doskonałą alternatywą będzie zdrowa, naturalna yerba mate, która dodatkowo dostarczy nastolatkowi witaminy i minerały. Oczywiście, tak jak ograniczane powinno być picie coli czy energy drinków, tak samo kontrolowane powinny być ilości wypijanej przez nastolatka yerby. Trudno jest wyznaczyć jedną, konkretną granicę wieku, od kiedy dziecko czy nastolatek może zacząć pić yerba mate - wiele zależy tu od predyspozycji dziecka i od poczucia jego rodziców. A żeby jeszcze bardziej ułatwić podjęcie decyzji, czy twoje dzieci powinno pić yerbę, pomyśl, że jeśli nie masz nic przeciwko, by twoja pociecha piła kawę czy energy drinki, to tym bardziej nie powinieneś mieć nic przeciwko siorbaniu yerba mate. Ważne jest, aby zachować rozsądek i umiar.
Źródła informacji:
- Wikipedia: Mate, Kofeina.
- R. Wierzejska, Kofeina - powszechny składnik diety i jej wpływ na zdrowie, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 2012, 63, nr 2, s. 141-147.
- C.I. Heck, E.G. De Mejia, Yerba Mate Tea (Ilex paraguariensis): A Comprehensive Review on Chemistry, Health Implications, and Technological Considerations, Journal of Food Science, 2007, Vol. 72, Issue 9, s. R138-R151.
