Skrzyp polny. Niedoceniony skarb natury

Skrzyp polny to roślina o zdumiewających właściwościach. Od wieków wykorzystywany w medycynie naturalnej i kosmetyce, a jego dobroczynny wpływ na organizm potwierdzają liczne badania naukowe. Ta niepozorna roślinka, uważana powszechnie za szkodliwy chwast, może pomóc wzmocnić włosy i paznokcie, a nawet pozbyć się cellulitu! W dzisiejszym wpisie przybliżymy wszystkie tajemnice tego niezwykłego i niedocenionego zioła. Gotowi? Zaczynamy!

Spis treści:

1. Skrzyp polny – co to za roślina?
2. Źródło cennego krzemu
3. Właściwości skrzypu polnego. Jego działanie może zaskoczyć!
4. Zastosowanie skrzypu polnego
5. Czy stosowanie skrzypu polnego jest bezpieczne? Uwaga na przeciwwskazania!

Skrzyp polny – co to za roślina?

Popularnym sposobem na urozmaicanie smaku yerba mate w Ameryce Południowej jest dodawanie do suszu ziół – zarówno świeżych, jak i w suszonej formie. O mate con yuyos, czyli yerba mate z ziołami pisaliśmy jakiś czas temu na naszym blogu. Jednym z takich ziół, które spotkać można w towarzystwie ostrokrzewu paragwajskiego, jest skrzyp polny – niezwykle interesująca roślina o wielu właściwościach. Skrzyp polny, znany również pod botaniczną, łacińską nazwą Equisetum arvense, to roślina, która z pewnością niejednokrotnie przyciągnęła Waszą uwagę podczas spacerów po łąkach czy ogrodach. Choć dziś skrzypy osiągają niewielkie rozmiary, to ponad 300 milionów lat temu, w erze paleozoicznej, były wysokimi na 30 metrów drzewami! Są jednymi z najstarszych roślin na naszym globie, a ich wygląd jest naprawdę charakterystyczny. Skrzyp polny ma długie, zielone pędy otoczone drobnymi, cienkimi listkami, które przypominają nieco pędy sosny. Jego potoczna nazwa w języku angielskim brzmi horsetail, a w hiszpańskim cola de caballo, co dosłownie oznacza „koński ogon” – faktycznie, bukiet świeżo zerwanego skrzypu przypomina ogon konia.

Skrzyp polny występuje niemal na całym świecie, ale szczególnie powszechny jest w Europie, gdzie rośnie dziko na wilgotnych łąkach, mokradłach, skarpach i polach. Przez wielu uważany jest za uciążliwy, nikomu niepotrzebny chwast, ale w rzeczywistości jest źródłem wielu cennych składników! Wieki temu, w medycynie ludowej skrzyp polny doceniano ze względu na właściwości lecznicze. Stosowano go jako ziołowy lek na stany zapalne skóry, rany, oparzenia, ból gardła i bóle reumatyczne, a także do zapobiegania obfitym miesiączkom. Choć z pozoru roślina nie wyróżnia się niczym szczególnym, jej właściwości lecznicze są naprawdę imponujące, co potwierdziły liczne badania.

Źródło cennego krzemu

Jak się okazuje, skrzyp polny jest potężnym źródłem krzemu, który występuje w roślinie pod postacią łatwo przyswajalnej krzemionki (SiO2). Krzem, zwany potocznie „pierwiastkiem życia”, jest niezwykle ważny dla naszego organizmu. Odpowiada za stan skóry, kości, paznokci i włosów. Dzięki niemu nasze włosy są mocne i lśniące, paznokcie twarde, a skóra elastyczna i zdrowa. Krzem bierze również udział w syntezie kolagenu, co jest kluczowe dla utrzymania młodego wyglądu skóry. Uzupełnianie niedoborów krzemu szczególnie istotne jest u ludzi starszych, ponieważ jest to jeden ze składników, których ubywa w organizmie wraz z wiekiem.

Ale to nie wszystko! Skrzyp polny to prawdziwa bomba odżywcza. Oprócz krzemu, zawiera również białka, alkaloidy, saponiny, flawonoidy i fenole. Te składniki odżywcze mają różnorodne właściwości, które wspomagają nasze zdrowie na wielu płaszczyznach. Na przykład flawonoidy działają jako silne antyoksydanty, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami, przyczyniając się do spowolnienia procesu starzenia się komórek. Skrzyp polny bogaty jest też w minerały, takie jak: wapń, potas, cynk, magnez, fosfor i żelazo. Wapń i fosfor są niezbędne dla zdrowych kości i zębów, magnez wspomaga pracę układu nerwowego, a cynk jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Potas z kolei pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie, zaś żelazo jest niezbędne do produkcji hemoglobiny, która transportuje tlen w krwi. Nie można zapomnieć także o witaminie C, która również znajduje się w skrzypie polnym. Witamina C jest nie tylko silnym antyoksydantem, ale też wspomaga układ odpornościowy, przyspiesza gojenie się ran i poprawia wchłanianie żelaza z pożywienia.

Właściwości skrzypu polnego. Jego działanie może zaskoczyć!

Właściwości i działanie skrzypu polnego są naprawdę imponujące! Przede wszystkim działa antyoksydacyjnie, co oznacza, że pomaga w walce z wolnymi rodnikami. Wolne rodniki to występujące w organizmie atomy, które przyczyniają się do starzenia się komórek i mogą prowadzić do różnych chorób. Dzięki zawartości polifenoli, skrzyp polny skutecznie neutralizuje te szkodliwe cząsteczki, wspomagając organizm w utrzymaniu zdrowia i młodości. Ale to nie jedyna zaleta skrzypu polnego. Na co jeszcze pomaga? Wykazuje działanie moczopędne, co jest niezwykle korzystne dla układu moczowego. Pomaga w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu, co może być zbawienne w przypadku obrzęków czy problemów z nerkami. Dodatkowo, skrzyp polny zapobiega tworzeniu się kamieni w układzie moczowym, co jest kolejnym argumentem za jego regularnym spożywaniem. Kolejna zaleta skrzypu polnego to jego zdolności detoksykacyjne. Pomaga w usuwaniu toksyn z organizmu, co jest kluczowe dla utrzymania zdrowego metabolizmu. Lepsza detoksykacja to sprawniejszy metabolizm, a to z kolei przekłada się na efektywniejszą walkę ze zbędnymi kilogramami. Tak, skrzyp polny na odchudzanie to świetny wybór! Na koniec nie można zapomnieć o wpływie skrzypu polnego na skórę, włosy i paznokcie. Dzięki wysokiej zawartości krzemionki, skrzyp polny wzmacnia włosy, sprawiając, że stają się mocniejsze i bardziej lśniące. Paznokcie również zyskują na twardości, a skóra staje się bardziej elastyczna i zdrowa. To naturalne wsparcie dla urody, które warto docenić!

Skrzyp polny – zastosowanie

Skrzyp polny to roślina o wszechstronnym zastosowaniu. Może być wykorzystywany zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Oto kilka sposobów, jak można czerpać korzyści z tej niezwykłej rośliny.

• Skrzyp polny – do picia. Najprostszym i najpopularniejszym sposobem na wykorzystanie skrzypu polnego jest przygotowanie naparu. Aby przygotować ziołową herbatkę ze skrzypu, wystarczy zalać łyżkę suszonych liści wrzątkiem i gotować na wolnym ogniu przez około 10-15 minut, a następnie przecedzić. Można również przygotować mocniejszy wywar, gotując skrzyp przez 20 minut w proporcji 2 szklanki wody na 2 łyżki suszu i odstawiając na noc. Skrzyp polny świetnie sprawdza się też jako dodatek do herbaty i innych ziół – a także do yerba mate! Ze względu na jego właściwości związane ze wspieraniem utraty wagi, dodawany jest jako składnik funkcyjnych kompozycji „na odchudzanie”, np. Kurupi Fitness czy Colon 90-60-90.
• Skrzyp polny – zastosowanie zewnętrzne. Jak wspomnieliśmy, skrzyp polny ma również szerokie zastosowanie w pielęgnacji skóry i włosów. Napar ze skrzypu polnego można stosować nie tylko jako napój, ale też jako tonik do przemywania cery, co może pomóc w walce z trądzikiem i poprawić elastyczność skóry. Skrzyp polny działa również wzmacniająco na włosy – można go używać jako płukanki, która nadaje włosom blask i wzmacnia je od nasady aż po same końce. Regularne stosowanie skrzypu polnego zewnętrznie może przynieść widoczne efekty w postaci zdrowszej skóry i mocniejszych włosów.
• Skrzyp polny w kuchni. W dawnych czasach gotowane lub surowe pędy skrzypu były przysmakiem dla niektórych indiańskich plemion, a Eskimosi chętnie zjadali bulwki wytwarzane przez kłącza, bogate w skrobię. W Japonii pędy zarodninośne skrzypu polnego są wykorzystywane w tradycyjnych potrawach, takich jak rybne rosoły czy warzywa z octem, dodając im unikalnego smaku i wartości odżywczych.
• Inne zastosowania skrzypu polnego. Szorstkie w dotyku pędy skrzypu polnego wykorzystywano dawniej do polerowania wyrobów z drewna lub metalu, a także do polerowania instrumentów muzycznych. Obecnie roślina jest cenionym składnikiem wielu preparatów w kosmetyce. Dzięki swoim właściwościom oczyszczającym, skrzyp polny doskonale sprawdza się w produktach przeznaczonych do pielęgnacji skóry skłonnej do trądziku, zmęczonej lub starzejącej się. Regularne stosowanie kosmetyków z dodatkiem skrzypu może ujędrnić skórę i dodać jej blasku. Wyciąg ze skrzypy jest również często dodawany do płynów do kąpieli, a w szamponach i płukankach działa jak remedium na zniszczone, wypadające włosy, wzmacniając je i nadając im zdrowy wygląd.

Czy stosowanie skrzypu polnego jest bezpieczne? Uwaga na przeciwwskazania!

Choć stosowanie skrzypu polnego niesie ze sobą wiele dobrego dla ludzkiego organizmu, nie jest niestety pozbawione potencjalnych skutków ubocznych, które warto mieć na uwadze. Przede wszystkim, stosowania rośliny powinny unikać kobiety w ciąży i mamy karmiące piersią. Przeciwwskazania obejmują również osoby stosujące niektóre leki, dlatego zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem kuracji. Jednym z głównych problemów związanych ze skrzypem polnym jest jego zdolność do rozkładu witaminy B1 (tiaminy) w organizmie. Skrzyp polny zawiera enzym tiaminazę, który w większych ilościach może prowadzić do niedoboru tej ważnej witaminy. Dlatego zaleca się robienie przerw w stosowaniu skrzypu polnego lub łączenie go z produktami bogatymi w witaminę B1. Skutki uboczne przedawkowania skrzypu polnego mogą obejmować rozstrój żołądka, ból nerek czy kołatanie serca. Dlatego ważne jest, aby stosować roślinę z umiarem i nie przekraczać zalecanych dawek. Jeśli zauważysz u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak ból brzucha, problemy z nerkami czy nieregularne bicie serca, natychmiast przerwij stosowanie skrzypu polnego i skonsultuj się z lekarzem!

Skrzyp polny to roślina, która zdecydowanie zasługuje na większe uznanie i miejsce w naszej codziennej diecie. Jednak, jak to bywa z każdą rośliną leczniczą, należy zachować ostrożność. Dobrym sposobem na czerpanie korzyści z jego właściwości jest picie yerba mate z dodatkiem skrzypu. W ten sposób skrzyp polny jest tylko jednym z wielu składników, ale nadal możemy korzystać z jego dobroczynnych właściwości bez obaw o przedawkowanie. Cieszmy się tym, co natura ma nam do zaoferowania, i korzystajmy (pamiętając o ostrożności) z bogactwa skrzypu polnego!

Źródła informacji:

1. Wikipedia: Equisetum arvense, Silicon.
2. A. E. Al-Snafi, The pharmacology of Equisetum arvense - A review, IOSR Journal of Pharmacy, 2017.
3. N. S. Sandhu, S. Kaur, D, Chopra, Equietum arvense: Pharmacology and phytochemistry - a review, Asian Journal of Pharmaceutical and Clinical Research, 2010.