Yerba mate a kawa. Co wybrać?

Yerba mate, oprócz wielu witamin i minerałów, które zawiera i cennych właściwości, które wykazuje, najbardziej znana jest ze swojego pobudzającego działania. Możliwe jest to dzięki kofeinie, która większości osób kojarzy się przede wszystkim z kawą. Skoro obydwa napoje zawierają kofeinę i działają pobudzająco, nasuwa się pytanie, które nurtuje wiele osób: co jest lepsze – yerba mate czy kawa? Przekonajmy się razem!

Spis treści:

1. Krótko o kawie i yerba mate
2. Kofeina – wspólny pierwiastek kawy i yerba mate. Który napój działa lepiej?
3. Zawartość witamin i minerałów w kawie i yerba mate
4. Yerba mate vs kawa – przygotowanie
5. Który napój ma lepszy smak?
6. Yerba czy kawa: co mówią statystyki?
7. Ostatecznie rozstrzygnięcie. Co wybrać, kawę czy yerba mate?

Krótko o kawie i yerba mate

Zacznijmy od podróży w czasie i przestrzeni, aby zrozumieć, skąd pochodzą te dwa niezwykłe napoje. Kawa, znana i kochana na całym świecie, powstaje z palonych ziaren kawowca. Całe lub drobno zmielone, palone różnymi metodami i w różnym stopniu ziarna parzy się przy pomocy gorącej wody i tak powstaje czarny, gorzki i mocno aromatyczny napój. Swoje korzenie ma w starożytnej Etiopii, gdzie trzy tysiące lat temu po raz pierwszy odkryto właściwości kawowca. Dziś znana jest w niemal każdym zakątku świata. Od tamtej pory kawa przeszła długą drogę, stając się nieodłącznym elementem poranków milionów ludzi. Jest jednym z podstawowych produktów, sprzedawanych w niemal każdym sklepie spożywczym, a jej wytwarzaniem zajmuje się kilkadziesiąt milionów producentów na całym świecie. Prawie każdy ma puszkę lub słoik kawy w swojej kuchni – nawet, jeśli nie pije jej regularnie. Yerba mate, z kolei, pochodzi z Ameryki Południowej, a dokładniej z terenów dzisiejszej Argentyny, Paragwaju, Urugwaju i Brazylii. Jej działanie odkryli Indianie Guarani, a kilka wieków później miejscowy przysmak szerzej rozpropagowali Jezuici, którzy przybyli do Ameryki Łacińskiej z misją chrystianizacji tubylczej ludności. Choć yerba zyskuje coraz większą popularność, to wciąż bardzo daleko jest jej pod tym względem do kawy. Każdy z napojów ma swoje unikalne cechy, które przyciągają różne grupy miłośników. Który jest lepszy, yerba czy kawa? Przyjrzyjmy się im uważnie i spróbujmy raz na zawsze rozstrzygnąć ten spór!

Kofeina – wspólny pierwiastek kawy i yerba mate. Który napój działa lepiej?

Yerba mate a kawa to dwa zupełnie różne światy. To, co łączy oba napoje, to kofeina i związany z nią efekt pobudzenia. Kofeina pobudza organizm, zmniejsza uczucie zmęczenia, zwiększa koncentrację i uwagę. Naturalnie występuje też m.in. w herbacie, guayusie, kakao i w owocach guarany. Dodawana jest do napojów energetycznych i gazowanych. Każdy z pobudzających napojów różni się pod względem zawartości kofeiny:

• 1 L kawy espresso = ok. 1691-2254 mg kofeiny
• 1 L kawy parzonej = ok. 386-652 mg kofeiny
• 1 L yerba mate = ok. 358 mg kofeiny
• 1 L napoju energetycznego = ok. 320 mg kofeiny
• 1 L herbaty = ok. 124–418 mg kofeiny
• 1 L napoju gazowanego = ok. 96-194 mg kofeiny

Pod względem zawartości kofeiny, yerba mate wypada w tym zestawieniu nieco poniżej kawy. Czy to znaczy, że działa słabiej? Nie jest to kwestia ilości kofeiny, ale jakości pobudzenia. Kawa pobudza mocno i szybko, ale jej efekt jest krótkotrwały. Jest świetna w sytuacjach, gdy potrzebujemy szybkiego zastrzyku energii. Największe stężenie kofeiny we krwi po wypiciu kawy osiągamy już po 20-30 minutach. Niestety, po nagłym przypływie energii, organizm człowieka opada z sił i powraca uczucie zmęczenia. Można wypić kolejną filiżankę kawy, ale efekt będzie podobny – szybki napływ energii, a potem nagły spadek, „kofeinowy zjazd”. Yerba mate działa w bardziej stonowany, łagodny sposób. Pobudzenie jest bardziej stabilne i długotrwałe. Co prawda mate „rozkręca się” dłużej, ale jej efekt też trwa dłużej, a gdy kofeina przestaje działać, spadek energii nie jest aż tak gwałtowny dla organizmu. Oprócz kofeiny, yerba mate zawiera teobrominę i teofilinę, które działają relaksująco na mięśnie i rozszerzają naczynia krwionośne. Dzięki temu, yerba nie tylko pobudza, ale także pomaga w relaksacji i poprawia krążenie krwi. Efekt? Stabilne pobudzenie bez nagłych spadków energii. Pod względem zawartości kofeiny i pobudzającego efektu, wybór między yerba mate a kawą zależy od sytuacji, indywidualnych potrzeb i preferencji. Jedni stawiają na szybkie, ale krótkotrwałe pobudzenie, podczas gdy inni wybierają stabilny i długotrwały efekt. W walce yerba mate vs kawa przyznajemy więc po 1 punkcie każdej z nich.

Zawartość witamin i minerałów w kawie i yerba mate

Obok kofeiny, istotną rolę odgrywają również inne substancje, które zawarte są zarówno w yerba mate, jak i w kawie. Witaminy, minerały, antyoksydanty… – każda z nich niesie ze sobą różne, nieco odmienne, pozytywne właściwości. Jak pod tym względem wypadają oba napoje?

Yerba mate to prawdziwa skarbnica witamin i minerałów. Zawiera witaminy z grupy B (B1, B2, B6), witaminę A, C oraz E. Znajdziemy w niej również minerały takie jak cynk, potas, fosfor, wapń, krzem i magnez. Co ciekawe, yerba mate dostarcza magnezu, podczas gdy kawa go wypłukuje. Magnez jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania mięśni i układu nerwowego, a jego niedobór może prowadzić do skurczów mięśni, drgania powiek i ogólnego zmęczenia. Yerba mate jest też bardzo dobrym źródłem polifenoli. Regularne spożywanie może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Dzięki zawartości witamin i minerałów yerba mate wspiera układ odpornościowy, poprawia trawienie i pomaga w detoksykacji organizmu. Ponadto, działa antyoksydacyjnie, co może opóźniać proces starzenia się komórek i zmniejszać ryzyko chorób serca.

Kawa również ma swoje zalety. Jest bogata w potas, kwas foliowy, witaminę E i witaminy z grupy B. Zawiera sporą ilość magnezu, ale jak już wspomnieliśmy, nadmierne spożycie kawy może prowadzić do jego wypłukania z organizmu. Kawa jest również źródłem antyoksydantów, które pomagają zwalczać wolne rodniki i chronią komórki przed uszkodzeniami. Regularne picie kawy może poprawiać funkcje poznawcze i wspomagać koncentrację.

Zarówno yerba mate, jak i kawa mają swoje unikalne zalety, jednak w tym pojedynku zdecydowanie wygrywa yerba!

Yerba mate vs kawa – przygotowanie

Sposób przygotowania naparu dla wielu osób ma znaczenie i może być kluczowy podczas wyboru między yerbą a kawą. Zacznijmy od kawy, która jest znana i kochana na całym świecie. Można przygotować ją na wiele sposobów: od prostego zalania rozpuszczalnej kawy wrzątkiem w zwykłym, ceramicznym kubku, przez użycie french pressa, alternatywne metody, jak dripper czy chemex, aż po zaawansowane ekspresy do kawy. Espresso, cappuccino, latte – możliwości są niemal nieograniczone, a każda metoda ma unikalne cechy, które wpływają na smak i aromat napoju. Różnorodność metod parzenia kawy jest tym, co kawosze uwielbiają w niej najbardziej – za każdym razem mogą pić swój ulubiony napój w inny sposób!

Yerba mate, to z kolei napój o bogatej tradycji, wywodzącej się z Ameryki Południowej. Tradycyjnie parzy się ją w specjalnym naczynku zwanym matero, a do picia używa się bombilli – filtrującej rurki. Proces przygotowania yerba mate jest bardziej złożony niż parzenie kawy – to rytuał, który zawiera w sobie starożytną magię Indian Guarani. Najpierw wsypujemy susz do matero, następnie zalewamy go wodą o temperaturze nie wyższej niż 80ºC. Po kilku minutach napar jest gotowy do picia. Każdy krok przygotowania naparu ma znaczenie. Warto pamiętać też, że yerba mate można zalewać wielokrotnie, co pozwala cieszyć się jej smakiem przez dłuższy czas. Czy yerba mate zamiast kawy to dobry wybór? W tym przypadku trudno rozstrzygnąć, dlatego ponownie mamy remis!

Który napój ma lepszy smak?

Co smakuje lepiej – yerba mate czy kawa? To pytanie, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ smak jest kwestią bardzo subiektywną. Kawa ma bogaty, intensywny smak, który może być modyfikowany na wiele sposobów. W zależności od kraju pochodzenia i stopnia palenia ziaren, wyczuwalne są w niej różne nuty: kwiatowe, owocowe, posmak orzechów, mleka, karmelu czy czekolady. Jedne kawy mają lekkie i przyjemne body, inne są cięższe, bardziej treściwe w smaku. Większości osób, które piją kawę z dodatkiem mleka i cukru, smak kojarzy się z przyjemną słodyczą i trudno zastąpić go czymś innym, ale w gruncie rzeczy czysta, czarna kawa, jest po prostu gorzkim, pobudzającym napojem.

Profil smakowy yerba mate diametralnie różni się od kawy. Jej smak jest bardzo charakterystyczny – lekko gorzki i cierpki, z trawiastymi i dymnymi nutami, które nie każdemu przypadają do gustu od razu. Jednak yerba mate ma coś, czego kawa nie ma – ogromną różnorodność smakowych wariacji. Na rynku dostępne są yerba mate z dodatkami owoców, ziół, a nawet przypraw, które łagodzą jej naturalny smak i sprawiają, że jest bardziej przystępna dla początkujących. Pod względem smaku znów mamy remis. Wybór między smakiem kawy a yerba mate to kwestia indywidualnych preferencji.

Yerba a kawa: co mówią statystyki?

Aby ostatecznie rozstrzygnąć, który napój jest lepszy, przyjrzyjmy się, jak radzą sobie na światowych rynkach. Kawa ma tu zdecydowaną przewagę – jest jednym z najpopularniejszych napojów na świecie. Według danych International Coffee Organization, globalne spożycie kawy wynosi około 10 milionów ton rocznie. To naprawdę imponująca liczba!

W krajach Ameryki Południowej, takich jak Argentyna, Paragwaj, Urugwaj i Brazylia, yerba mate jest napojem narodowym i spożywana jest na co dzień przez miliony ludzi. W ostatnich latach zaczyna zdobywać popularność również w Europie, gdzie coraz więcej osób sięga po yerba mate zamiast kawy – jako jej zdrowszą alternatywę. Statystyki pokazują, że spożycie yerba mate w Europie rośnie z roku na rok. Coraz więcej osób odkrywa korzyści zdrowotne płynące z picia mate, takie jak bogactwo witamin i minerałów oraz stabilne pobudzenie bez nagłych spadków energii. Yerba mate staje się coraz bardziej popularna, zwłaszcza wśród młodszych pokoleń, które szukają naturalnych i zdrowych alternatyw dla tradycyjnych napojów pobudzających. Trendy konsumpcyjne pokazują, że yerba mate zyskuje na popularności nie tylko jako napój pobudzający, ale także jako element zdrowego stylu życia. Wzrost jej popularności można przypisać rosnącej świadomości zdrowotnej i zainteresowaniu naturalnymi produktami.

Ostatecznie rozstrzygnięcie. Co wybrać, kawę czy yerba mate?

Zarówno kawa jak i yerba mate zawierają, obok kofeiny, wiele innych substancji, witamin i minerałów, które niosą za sobą różne, nieco odmienne, pozytywne właściwości. Który z napojów jest zatem lepszy? Obydwa znajdą swoich zwolenników i przeciwników. Jedni nie wyobrażają sobie dnia bez wypicia tuż po przebudzeniu aromatycznej „małej czarnej” lub dodatku do słodkiej przekąski w postaci kawy z mlekiem, posłodzonej cukrem lub wzbogaconej wymyślnym, smakowym syropem. Innym nie pasuje smak kawy lub po prostu stawiają na zdrowe, naturalne źródło energii, jakim jest yerba mate. To kwestia gustu i nie możemy nikogo namawiać na zmianę nawyków. Warto spróbować obu napojów i znaleźć ten, który najlepiej odpowiada naszym kubkom smakowym i potrzebom. Jedno jest pewne – yerba mate to doskonała alternatywa dla kawy, którą warto spróbować i być może pokochać tak jak my!

Źródła informacji:

1. Wikipedia: Yerba mate, Coffee, Caffeine.
2. W. H. Ukers, All About Coffee, 1922.
3. J. Hoffmann, The World Atlas of Coffee: From beans to brewing - coffees explored, explained and enjoyed, 2018.
4. C.I. Heck, E.G. de Mejia, Yerba Mate Tea (Ilex paraguariensis): a comprehensive review on chemistry, health implications, and technological considerations, J Food Sci, 2007.
5. International Coffee Organization.
6. Instituto Nacional de la Yerba Mate.
7. Statista.